Dramatyczna sytuacja lidzbarskiej oświaty pokazała jasno, że w Lidzbarku musi powstać nowa szkoła podstawowa. Nowe osiedle Kopernika rozrastało się w szybkim tempie. Planowano docelowo podwojenie liczby obywateli grodu a przyrost naturalny potwierdzał prognozy. Dłużej nie można już było czekać, albowiem nauka na trzy zmiany w zastraszającym tempie dekapitalizowała majątek szkolny. Każdego roku pomieszczenia wymagały solidnego remontu.

W dniu 31 stycznia 1984 roku Gminna Rada Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON) oraz Miejska Rada PRON powołały Społeczny Komitet Budowy Szkoły Podstawowej nr 4. Przewodniczący Komitetu Zdzisław Romasz (wówczas naczelnik gminy) swoją postawą zaktywizował ludzi z terenu miasta i gminy na rzecz gromadzenia funduszy. Wydrukowano i rozprowadzano okolicznościowe cegiełki, w których napisano: „Wszystkie dzieci są nasze”.

Lata 1984-1986 nie należały do najlżejszych. Kartkowa rzeczywistość nie nastrajała optymistycznie. Tasiemcowe kolejki po wszystko wprowadzały marazm, zniechęcenie. Zabierały energię i chęć działania dla innych. Ludzie zaangażowani w pracach Komitetu postanowili na przekór czasom zrobić coś dla całej społeczności. Pokazali, że tylko duża ofiarność i zaangażowanie pomoże uruchomić inne środki, które realnie mogą nadać budowie szybkie tempo.

18 września 1986 roku uroczyście wmurowano akt erekcyjny, w którym stwierdzono, że: „(...) w Lidzbarku - Warmińskim po wsze czasy stanie piękna, nowoczesna szkoła, która w przyszłości wychowa młode pokolenie Polaków, ukształtuje ich umysły i przygotuje do wejścia w nową rzeczywistość.”

Pod aktem erekcyjnym podpisali się:
+ Przewodnicząca Miejskiej Rady PRON - Anna Ogińska
+ Przewodniczący Gminnej Rady PRON - Ryszard Zakrzewski
+ Naczelnik Gminy Lidzbark - Zdzisław Romasz
+ Naczelnik Miasta Lidzbarka - Stanisław Pakulski
+ Inspektor Oświaty i Wychowania w Lidzbarku - Józef Romanowski.

Do 1988 roku tempo budowy szkoły było imponujące. Powstały główna bryła, składająca się z trzech gmachów i długiego łącznika. Wszyscy myśleli, że już wkrótce szkoła zapełni się dziećmi. Niestety, budowę wstrzymano. W nowych warunkach ekonomicznych, gdy odchodził w niebyt PRL, gdy liczył się rachunek finansowy, może zbyt łatwo, podjęto decyzję o wstrzymaniu budowy. Gdy koszty budowy urosły do gigantycznych sum, a polityka finansowa (kredytowa) państwa zepchnęła miasto i gminę do pokornego petenta, wielu ludzi zwątpiło w to, czy kiedykolwiek w naszym mieście powstanie nowa placówka. Przeciwnicy wysuwali różne argumenty: od zbyt wysokich kosztów po nieużyteczność placówki.

Otrzeźwienie przyszło w porę, bo już w 1990 r. po pierwszych wolnych wyborach do samorządu (maj 1990) reaktywowano Społeczny Komitet Budowy Szkoły. Przewodniczącym został Józef Zysk, pełniący równocześnie funkcję przewodniczącego Rady Miasta Lidzbarka Warm. Do pracy Komitetu włączyli się inni radni oraz niezależna prasa lokalna. Na łamach „ Kuriera Lidzbarskiego” podano konto bankowe, na które wkrótce systematycznie wpływały pieniądze od biznesmenów, zakładów pracy i osób prywatnych. W nowej rzeczywistości liczyła się każda złotówka.

Społeczny Komitet szukał środków finansowych w:
+ Ministerstwie Edukacji Narodowej (MEN ),
+ Funduszu SOS - Jacka Kuronia
+ Funduszu Daru Narodowego
+ Funduszu Wspierania Inicjatyw Gospodarczych i Społecznych.

Prośby o pomoc w finansowaniu lidzbarskiej inwestycji oświatowej, której wartość szacowano wtedy na 2,5 mld (starych) złotych, kierowano także do:
+ Kancelarii Prezydenta RP - Wojciecha Jaruzelskiego,
+ Polskiego Monopolu Loteryjnego,
+ Polonii Amerykańskiej w Nowym Yorku,
+ ambasad i konsulatów w Chicago, Waszyngtonie, Toronto, Londynie, Paryżu, Wiedniu.

W międzyczasie Kuratorium Oświaty i Wychowania w Olsztynie ogłosiło konkurs na dyrektora Szkoły Podstawowej nr 4 w Lidzbarku. Komisja konkursowa wybrała na to stanowisko mgr Leonarda Szwedowicza, nauczyciela historii z SP 2, pedagoga z trzydziestoletnim stażem. Nikt nie przypuszczał , jakie szalone problemy staną przed nowo wybranym dyrektorem.

Część ludzi była nadal bardzo sceptycznie nastawiona i uważała, że L. Szwedowicz to desperat, gdyż tylko taki człowiek może porywać się na dzieła nie do wykonania. Jednak inni uważali, że stanowisko to objął właściwy człowiek i doprowadzi wyznaczone zadanie do pomyślnego końca. Sam dyrektor miał w sobie tyle entuzjazmu i wiary, że w jego umyśle była tylko jedna myśl - budowa musi zakończyć się sukcesem.

Kwota 19 mln starych złotych, zebrana przez Społeczny Komitet pozwoliła na opłacenie prac geodezyjnych, opracowanie założeń techniczno- -ekonomicznych, dokumentacji kosztorysowej, projektu technicznego oraz zakup sprzętu szkolnego.

W 1990 roku w dobie reformy profesora Balcerowicza potrzebne kwoty urosły do astronomicznych sum - 6 mld 300 mln zł. Dopiero te liczby uzmysławiają ogrom problemów, które stanęły przed Społecznym Komitetem i dyrektorem oraz władzami miasta. Ponownie niezbędne stają się dotacje, o które proszono w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Nowa szkoła miała pomieścić 32 oddziały, posiadać nowoczesną halę sportową z pełnym zapleczem. Według szacunków 700 uczniów z miasta i okolic miała pobierać naukę w naprawdę komfortowych warunkach. Inwestycja rozwiązywałaby na długi czas problemy oświatowe miasta i gminy Lidzbark.

Rok 1991 przyniósł przełom. Delegacja w składzie:
+ Andrzej Walc - burmistrz Lidzbarka - Warmińskiego,
+ Wiesław Gawejko - dyrektor Miejskiego Zespołu Ekonomiczno - Administracyjnego Szkół,
+ Leonard Szwedowicz - dyrektor SP 4
pojechała do Warszawy do działu inwestycji w Ministerstwie Edukacji Narodowej celem uzyskanie pomocy finansowej budującej się szkole.

Wracano do Lidzbarka z solennym przyrzeczeniem udzielenia pomocy. Teraz wszystko zależało od hojności samorządu lokalnego. Wysokość dotacji ministerialnej zależała od pieniędzy przyznanych przez rajców grodu. Władze przeznaczyły ze skromnego budżetu miejskiego 600 mln zł. Niezwłocznie podpisano umowę z wykonawcą Bartoszyckim Przedsiębiorstwem Budowlanym o zakończeniu budowy segmentu A, czyli jednego z trzech budynków.

18 września ponownie udała się do Warszawy delegacja wzmocniona tym razem przez przewodniczącego zakładowej „Solidarności” -Jerzego Botulińskiego. W ministerstwie oświadczono, że nie wiadomo, kiedy pieniądze z puli ministerialnej trafią na konto budowy SP 4. Wobec tego J. Botuliński interweniował w Radzie Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NZSS „Solidarność”. Reakcja była niezwykle szybka. Na konto SP 4 przelano 300 mln zł. Ten fakt sprawił, że uwierzono , iż od II semestru roku szkolnego 1991-1992 uczniowie zapełnią klasy. Powszechnie już mówiono o przystąpieniu do kolejnych etapów rozbudowy szkoły.

8 listopada 1991 roku Kuratorium Oświaty i Wychowania w Olsztynie przysłało dokument powołujący do działalności Szkołę Podstawową nr 4 w Lidzbarku - Warmińskim, która docelowo miała kształcić dzieci w klasach I - VIII. Do obwodu szkoły włączono ulice: Astronomów, Majową, Polną, Spółdzielców, Słoneczną, Warszawską, Dąbrowskiego, Rolną oraz wsie: Wielochowo, Redy, Sarnowo, Koniewo, Jagoty.

Dyrektor Szwedowicz rozpoczął kompletowanie kadry pedagogicznej. Rodzice zapisywali dzieci do szkoły, budowniczowie kończyli obiecane 12 izb lekcyjnych. 20 XII 1991 roku Kuratorium olsztyńskie zatwierdziło L. Szwedowicza na dyrektora szkoły na okres od 1.01.1992 do 31. 12. 1996 roku.

10 lutego 1992 roku szkoły rozpoczęła swą działalność dydaktyczną, wychowawczą, opiekuńczą. Oficjalne uroczystości odbyły się 14 marca 1992 roku. W tym momencie chyba nawet najgorsi sceptycy musieli przyznać rację tym, którzy przez tyle lat uparcie dążyli do otwarcia nowej placówki. Wspaniałe warunki nauki i pracy, czystość, estetyka pomieszczeń, pełne klasy dzieci to sukces ludzi uparcie dążących do celu. Ale na tym nie można było poprzestać. Na dokończenie czekało jeszcze wiele pomieszczeń. Wykorzystując skromne środki własne gminy przygotowano nowe pomieszczenia. Dla kolejnych klas (tym razem zdecydowano się na zaproszenie do szkoły uczniów klas VII) przygotowano dwa duże pomieszczenia dydaktyczne, specjalnie dostosowane do prowadzenia bardzo urozmaiconych zajęć wychowania technicznego/ .Pokój nauczycielski czasowo zamieniono w izbę lekcyjną, przygotowano gabinety pedagoga, zastępcy dyrektora, salę audiowizualną. Piwnice pod łącznikiem także przystosowano do zajęć szkolnych. Dwie największe zamieniono na salki do wychowania fizycznego. W mniejszych odbywały się zajęcia tenisa stołowego. Także nauczyciele otrzymali pomieszczenie socjalne i magazynek na sprzęt sportowy. Długi korytarz piwniczny / 102 m. / doskonale udawał bieżnię.

Mimo niewątpliwych sukcesów pozostało jeszcze sporo do zrealizowania. Blok A - 1 o 17 izbach lekcyjnych, blok żywieniowy i oczywiście hala sportowa. Dyrekcja szkoły nadal wydeptywała ścieżki korytarzy w ministerstwach. W dziale inwestycji MEN delegacja Lidzbarka gościła ponad 15 razy. Ciągle otrzymywano odpowiedzi bardzo wymijające. Najbardziej zdumiewająca nadeszła z Europejskiego Funduszu Rozwoju Rolnictwa, w której stwierdzono, że dotacja nie należy się, gdyż SP 4 przyjmuje dzieci z gminy Lidzbark.

Wreszcie trafiono w przysłowiową dziesiątkę. Dzięki nowej wicedyrektor szkoły nawiązano współpracę ze Stowarzyszeniem Mniejszości Niemieckiej w Lidzbarku - Warm. Szkoła udostępniła w piwnicy jedno z pomieszczeń na magazyn i jeden maleńki pokój na salkę klubową do nauki języka niemieckiego. W rewanżu Stowarzyszenie opłaciło tłumaczenie dokumentacji , a po uzyskaniu zapewnień, iż niepotrzebne są tłumaczenia tłumacza przysięgłego, dokonało tłumaczeń wszystkich dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku w Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w Warszawie. Dzięki pracy Stowarzyszenia wniosek uzyskał poparcie strony niemieckiej. Do władz fundacji wpłynęły pisma od byłych mieszkańców powiatu lidzbarskiego zrzeszonych w Köln. Te wszystkie starania doprowadziły do przyznania lidzbarskiej inwestycji kwoty 1,4 mld zł. To pozwoliło dokończyć blok A - 1. 4 grudnia 1994 roku oficjalnie przekazano uczniom nowe pomieszczenia. Kolejny etap to oddanie we wrześniu 1997 stołówki szkolnej. 25.06. 1999 pierwsi absolwenci sześcioletniej szkoły podstawowej opuszczają szkolne mury. Rok później następuje pożegnanie ostatniego rocznika klas VIII.

Budynek w projekcie przeznaczony na świetlicę i bibliotekę z pięknymi czytelniami przystosowano dla potrzeb przedszkola. Do pełni szczęścia brakowało hali sportowej, którą ostatecznie oddano do użytku w marcu 2004 r. W 2001 r. szkole nadano sztandar. A 14 października 2005 „czwórka” otrzymała imię Polaka wszech czasów papieża Jana Pawła II. Uroczystość zaszczycił swą obecnością Metropolita Warmiński arcybiskup Edmund Piszcz, który poświęcił w holu budynku okolicznościową tablicę. 31 sierpnia 2006r. na zakończył swoją pracę w szkole dotychczasowy dyrektor Leonard Szwedowicz. 1.września 2006 roku stanowisko dyrektora szkoły objęła Elżbieta Aleksandrowicz. Jej zastępcą została Dorota Miałkowska. od 2019 roku tę funkcję pełni Dorota Moniuszko.

We wrześniu 2006 r. w szkole odbył się pierwszy festyn integracyjny „Spotkajmy się – poznajmy się”, który odtąd na stałe wszedł do kalendarza imprez placówki. W 2007 Szkoła Podstawowa nr 4 uroczyście świętowała jubileusz 15 – lecia działalności, a w roku 2012 – 20 – lecia. W 2017 uroczyście obchodzono 25 - lecie szkoły.

Warto zaznaczyć, że na łamach Gazety Lidzbarskiej ukazują się bieżące informacje z życia „czwórki”.

Tekst opracowali:

Wiesław Nowosielski
Wojciech Karolonek